خبرنگار بهداشت نیوز گفتگویی اختصاصی با دکتر حمیدرضا صرامی، سرپرست معاونت کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور انجام داده و ایشان وضعیت ایران در خصوص مصرف ماده توهم زای ماری جوآنا یا گل و خطرات آن را مورد بررسی قرار دادند؛
میزان مصرف ماده گل در ایران
وی در مقدمه بحث خود گفت: ماری جوآنا یا گل از سرشاخه های گل دار گیاه شاهدانه گرفته می شود و به شدت عوارض بدی را به همراه دارد. مانند اضطراب، حملات همراه با وحشت زدگی، فراموش کاری و و اختلال حافظه کوتاه مدت، بروز سندرم های بی انگیزشی، اختلال در عملکرد حرکتی و پوچ گرایی.
دکتر صرامی با بیان اینکه وجود باورهای غلط در جوانان و نوجوانان باعث افزایش میزان مصرف ماده گل در جوامع افزایش شده است، افزود: تعداد مصرف کنندگان موادی چون ماری جوآنا یا گل و حشیش در جامعه جهانی براساس آخرین گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل، حدودا 192 میلیون نفر است که این افراد حداقل یکبار در سال مصرف کانابیس ها**را تجربه کرده اند.
او ادامه داد: در جامعه جهانی اولین الگوی مصرف، مصرف ماری جوآنا و کانابیس هاست، اما در جامعه ایران با تغییر روند الگوی مصرف مواد مخدر در کشور، در جمعیت 15 تا 64 ساله مصرف کننده، در حقیقت پس از مصرف خانواده مواد افیونی مانند تریاک، مصرف موادی چون حشیش، گل، ماری جوانا، کانابیس و علف با 11.9 درصد در مرتبه ی دوم قرار دارد.
چه افرادی تمایل به مصرف ماده گل دارند؟
سرپرست معاونت کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور گفت: در گروه سنی نوجوانان یعنی افراد 15 تا 18 ساله کشور، مصرف گل 66 صدم درصد و مصرف حشیش 25صدم درصد را تشکیل می دهند. همچنین در جوانان مصرف گل 3.3 درصد و مصرف حشیش 2.5 درصد را به خود اختصاص می دهد. (قابل ذکر است این درصدها مربوط به جمعیت کل مصرف کنندگان مواد کشور است نه کل جمعیت جوانان و نوجوانان کشور.)
دکتر حمیدرضا صرامی تأکید کرد: زمینه ی اجتماعی، فشار گروه همسالان، عوامل محیطی مانند وجود کسی از اعضای خانواده که مصرف دارد، افرادی که سیگار مصرف می کنند و علاقه به سرخوشی کاذب دارند، احتمال مصرف حشیش و گل در آن ها بیشتر است. این افراد اعتماد به نفس ضعیف و اختلالات روانی دارند، تعلقات مذهبی آن ها پایین و در فعالیت داوطلبانه شرکت نمی کنند.
عوارض مصرف گل!
وی ضمن اشاره به این نکته که ماده گل به لحاظ توهم زایی مشکلات عدیده ای در مصرف کنندگان ایجاد می کند، خاطرنشان کرد: تصویربردرای از مغز افرادی که قبل از 17 سالگی به مواد توهم زا مانند کانابیس و گل روی می آورند، نشان می دهد مغزشان کوچک و ماده خاکستری در کرتکس مغزشان کمتر است.
همچنین دکتر صرامی به عواض دیگر این ماده هم اشاره داشت: جریان خون مغزی این افراد بیشتر، وزن کمتر، قد کوتاهتر و فیزیک بدنی کوچکتری دارند. افراد مصرف کننده با تضعیف سیستم ایمنی بدن هم مواجه خواهند شد و خطراتی که در مغز، ریه، تخمدان، کبد و بیضه ها ایجاد می شود، بسیار ناگوار است.
افزایش پرخاشگری در نواجوانان
سرپرست معاونت کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور آماری نیز از میزان مصرف گل در آمریکا داد: در برخی کشورها مانند آمریکا بعد از آزاد شدن مصرف ماری جوآنا، ملاحظه کردند میزان شیوع مصرف در دانشجویان 17 درصد افزایش یافت. همچنین به دلیل مصرف این ماده، میزان مراجعه به اورژانس 50 درصد و بستری شدن در بیمارستان ها 32 درصد افزایش یافته است.
او به بهداشت نیوز گفت: پیش بینی ما این است که طبیعتا به دلیل تلقین پذیری از طرف گروه همسالان برای مصرف گل و ماری جوانا در بین نوجوانان و جوانان، احتمال بروز و افزایش برخی موارد خشم و چرخاشگری در جامعه دور از انتظار نیست.
مصرف گل و تمایل به مواد سنگین تر!
صرامی بیان کرد: در شبکه های ماهواره ای و گروه همسالان و محافل مختلف سعی می شود که این طور به جوانان بگویند که مصرف گل هیچگونه عوارضی ندارد و این جور جا افتاده که ماده اعتیاد آوری نیست، در حالیکه مصرف این مواد افراد را به سمت مصرف مواد سنگین تر گرایش می دهد.
او با اشاره به اینکه قبلا دومین الگوی مواد مخدر در کشور ما مصرف ماده محرک شیشه بود، گفت: با تلاش های نیروهای امنیتی و نظامی و قضایی، الگوی مصرف شیشه در سطح کشور تغییر کرد و الان ماده مخدر گل در مرتبه دوم قرا گیرد و خانواده ها باید هشیار باشند. در کل حدود 63 درصد مصرف کنندگان ما هنوز از تریاک، شیره و سوخته تریاک و هروئین استفاده می کنند. پس نمی توانیم بگوییم مصرف گل و حشیش عام و فراگیر شده است.
هشدار به خانواده ها!
دکتر صرامی در پاسخ به این سؤال خبرنگار بهداشت نیوز که خانواده ها چه زمانی باید نسبت به فرزندشان حساس و نگران شوند، گفت: ظاهر شدن برخی علائم در جوانان به صورت تغییر محسوس و مستمر و بیش از دو هفته، خانواده ها را باید حساس و نگران کند.
وی از جمله این ویژگی ها به این موارد اشاره کرد: قرمزی و پرخونی چشم، افزایش اشتها، گشادگی مردمک چشم، خشکی دهان، کاهش همدلی و انزوا طلبی، سندرم بی انگیزگی، خنده های غیرقابل کنترل، افزایش حس شوخی به طور مستمر، پرخاشگری و اعمال خشونت بار، استرس و اضطراب، اختلال در تعادل.
مصرف مواد مخدر در زنان
سرپرست معاونت کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور در مورد مصرف ماده گل و حشیش در بین زنان کشور هم گفت: در مجموع مصرف گنندکان انواع مواد مخدر در خانم های ایرانی جمعا 156 هزار نفر می باشد که این جمعیت مصرف کننده، معادل 6 دهم درصد کل جمعیت خانم های کشور است. خانم های مصرف کننده اولین ماده ای که مصرف می کنند هنوز تریاک است و مصرف گل و حشیش هم الگوی سوم را دارد.
او در خواستی هم از نهادهای زیربط داشت: نهادهای فرهنگی کشور به ویژه وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم و وزارت بهداشت، باید برای دانش آموزان و دانشجویان مداخلات جدی تری را در مباحث شناختی، توانمندسازی روانی و اجتماعی و انتقال مهارت خودکننرلی برای عدم مصرف ماده گل داشته باشند.
آموزش خودکنترلی به نوجوانان و جوانان
دکتر صرامی ادامه داد: خانواده ها باید فضای خانه را یادگیرنده کرده و مناسب سن عقلی و تقویمی و شخیصتی فرزندشان مباحثی را در اینباره مطرح کنند و مهارت ها از طریق مدرسه خانواده و سرای محلات به نوجوانان داده شود. در واقع وقتی آموزش مهارت خودکنترلی به نوجوانان نمی دهیم، قطعا مشکلات بعدی برای آن ها و جامعه ایجاد می شود.
وی با اشاره به تأثیر زیاد گروه همسالان، به تحقیقی در این باره اشاره کرد: در تحقیقی در ایران نشان داده شده 28.76 خانواده ها دارای سبک فرزندپروری سهل گیرانه و 28.82 درصد دارای سخت گیرانه و مستبدانه هستند. بنابراین در هر دو سوی پیوستار زمینه برای گرایش فرزندان به گروه همسالان فراهم می شود.
دکتر حمیدرضا صرامی، سرپرست معاونت کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور در آخر به بهداشت نیوز گفت: ما باید با جدیت در حوزه توانمندسازی و خودکنترلی نوجوانان کار بکنیم تا جلوی باورهایی غلط مثل اینکه "اگر می خواهی از استرس و اضطراب راحت شوی، رفع خستگی داشته باشی و لذت کافی ببری و....بیا گل و حشیش مصرف کن..." را بگیریم چون در غیراینصورت زمینه برای افزایش مصرف اینگونه مواد توهم زا فراهم می شود.
** کانابیس: ماده ی مخدری که با نام های حشیش و ماری جوآنا (گل) شناخته شده است.
گفتگو: مشکات سخاوتی